TATİL SONRASI ÇOCUKLAR İLE OKUL RUTİNİNİ TEKRAR OLUŞTURMAK ADINA ÖNERİLER
Çocuklar için de en az yetişkinler kadar tatil süreci sonrasında, eski düzene ve okula dönüşler sancılı olabiliyor. Tatil sürecinde rutininden bağımsız hareket eden çocuk için, eski alışkanlıklara geri dönüş çaba gerektirebiliyor. Tatil sürecine hızlıca adapte olan çocuk, okula geri dönüş zamanında zorlanabiliyor. Tatil süresince heyecanlı, aktif, hareketli, kuralsız olan çocuklar; okula dönme zamanı geldiğinde tedirgin, stresli ve isteksiz davranabiliyor.
Bu süreci yönetmek adına ebeveynler ve öğretmenlerin çalışmaları çok önem taşımaktadır. Bu süreçte çocuklarımızın bu duygusunu anlayışla karşılamak, onları bu duyguları tanıma ve yönetme fırsatı vermek için aşağıdaki önerileri uygulamak kolaylaştırıcı olacaktır.
-
ÇOCUĞUNUZ İLE KONUŞARAK DUYGULARINI ANLAMAYA ÇALIŞIN
Kendini sözel olarak ifade edebilen çocuklar ile karşılıklı iletişim bu süreçte çok faydalı olacaktır. Empati her alanda olduğu gibi bu süreçte de çocuğa destek olacaktır. Yaşadığı duyguları zaman zaman bizlerin de yaşadığını, fakat sorumluluklarımızı yerine getirmenin bize kazandırdıkları hakkında konuşmak çocuğu süreç için cesaretlendirecektir. Eski düzene ne kadar hızlı dönersek, bunun bizler için daha da kolay olacağının altı çizilmelidir. Anne babasının da benzer duyguları hissettiğini öğrenmek, çocuk için rahatlatıcı ve kendi çözümünü üretmesi adına ilham verici olacaktır.
-
ESKİ RUTİNLERE BİR AN ÖNCE GERİ DÖNÜN
Çocuklar için yemek ve uyku zamanının belirli bir rutin içerisinde olması; onların kendini güvende hissetmesini sağlamakta ve onu bekleyen sürece uyumlarını güçlendirmektedir. Tatil zamanları bu düzende değişiklikler olabilmekte, çocuğun özellikle uyku saatleri okul zamanında olduğundan daha farklı olabilmektedir. Düzene geri dönüş sürecini ne kadar uzun tutarsak, rutine adaptasyon o kadar zorlayıcı olacaktır. Özellikle uyku saatleri konusunda düzeni bozulan çocuğun, gündüz uyanması zor olacak ve okula uyumu zorlaşacaktır. Çocuğa bu süreçte düzenli uykunun önemi anlatılabilir. Bu süreçte uyku sürecini takip için çizelgeler oluşturmak fayda sağlayacaktır. Uyku rutini oluşturmanın bir diğer aşaması ile çocuğu uykuya hazırlarken belirli bir düzeni takip etmektir. Gece uyumadan önce ekrandan uzaklaşması, sakin aktivitelere geçiş yapması sonrasında pijama giyilmesi, dişlerin fırçalanması, kitap okunması gibi alışkanlıklar önem kazanmaktadır. Okula döndüğü ilk zamanlar uyku rutinine dönüş zor olsa da anne babalar bu düzeni sağladıklarında çocuk da zamanla uyum sağlayacaktır. Bu durum aynı şekilde ödevlerini tamamlama, odasını düzenli tutma, arkadaşları ile zaman geçirme süreçleri için de geçerlidir. Eski ev içi rutinlere dönüş, çocuğun da alışma sürecini hızlandıracaktır.
-
KARARLI BİR ŞEKİLDE İLERLEYİN
Bu süreçte en zorlayıcı durumlardan bir diğeri de çocukların direnç gösterdiği anlarda kararlı tutumuzu devam ettirmek olacaktır. Çocuk okula dönmemek için bazı bahaneler üretebilir. Bunlar “Karnım ağrıyor.”, “İyi hissetmiyorum.” gibi söylemler olarak karşımıza çıkmaktadır. Özellikle tatil dönüşü sabah uykusundan zor uyanan bir çocuk sıklıkla bu şekilde davranmakta, üstünü değiştirmede veya kahvaltı yapmakta zorlanmaktadır. Özellikle bu durumlarda kararlı olmak, ona okula gitmenin bir seçime bağlı olmadığı gösterilmelidir. Bu gibi sebeplerin okula gitmemek adına geçerli sebepler olmadığı anlatılmalıdır. Bu süreç içerisinde çocuğu zorlamaktan ziyade, onunla konuşarak, mantıklı şekilde ifade ederek, bu süreçte zorlandığının farkında olduğunuzu ve bunu kolaylaştırmak adına yapılabilecekler hakkında sohbet edebileceğinizi ifade etmek destek sağlayacaktır. Özellikle ilk zamanlar bu konuşmalar vakit alabileceği için anne babanın da sıkışık bir zaman diliminden ziyade daha uzun zamana ihtiyacı olabilmektedir. Bunun için güne biraz daha erken başlamak, okula daha erken yola çıkmak geç kalmaların önüne geçecektir.
-
DOĞA TEMELLİ AKTİVİTELERE YER VERİN
Doğada vakit geçirmek bir çoğumuz için oldukça rahatlatıcı olmaktadır. Özellikle çocuklar için bu ihtiyaç çok daha belirgindir. Doğada vakit geçirmek çocuğun olumlu duyguları edinmesine ve zorlayıcı duygularla baş etmesine fayda sağlayacaktır ayrıca bu gibi geçiş süreçlerini kolaylaştıracaktır. Sürekli değişim ve devinim içerisinde olan doğa, çocuğa da değişime adaptasyon gücünü kazandıracaktır. Evden çıktıktan sonra 10-15 dakika bile etrafı izlemek, yere dökülen yaprakları gözlemlemek, bulutlar hakkında sohbet etmek çocuğunuzun okula ulaşma sürecini de keyifli kılacaktır. Sabahları vakit ayırmanın güç olduğu durumlarda, bu aktiviteleri okul çıkışında gerçekleştirmek de oldukça kolaylaştırıcı olacaktır.
-
OKUL İLE İŞ BİRLİĞİ YAPIN
Kimi durumlarda uyum ve adaptasyon sorunları çok daha dirençli ve ciddi olabilmektedir. Ev-okul-çocuk arasındaki bağın kuvvetli olması bu direnci yönetmekte oldukça önemlidir. Sınıf öğretmeni, okul yöneticileri ve okul psikolojik danışmanı ile iletişim halinde olup, iş birliği gerçekleştirmek olası problemlerin önüne geçmenize fayda sağlayacaktır.
-
CESARETLENDİRİCİ ŞEKİLDE KONUŞUN
Özellikle okul öncesi dönemde çocuklar okulda yalnız başına kalacaklarını ve kendi ihtiyaçlarını karşılayamayacaklarını düşündükleri için kaygılanabilmektedir. Bu kaygı da uyum süreçlerini zorlaştırabilmektedir. İlkokul döneminde ise okuma yazmayı, matematik işlemlerini öğrenirken zorluk yaşayan çocuk bir sonraki dönem için de kendini yetersiz hissedebilmektedir. Bu süreçte çocuğa geçmiş başarılarını anımsatmak, zorlandığı süreçlerde onun yanında olduğumuzu hissettirmek, ilgi alanlarına yönelik aktivitelerdeki yeteneklerinden bahsetmek okula dönme isteğinin artmasına yardımcı olacaktır. Sadece akademik başarılar değil, sosyal becerilerindeki başarıları, arkadaş ilişkileri hakkında çocuğumuzu cesaretlendirmek bu süreci daha olumlu geçirmesine fayda sağlayacaktır.
Tüm bu önerileri uygulamanıza rağmen adaptasyon ve uyum problemleri birkaç ay geçmesine rağmen devam ediyorsa, profesyonel destek almak sorunun asıl kaynağına ulaşmanızı kolaylaştıracaktır.